En basit tanımıyla, nakliyat sigortası, ticari faaliyetlere konu
olan malların, bir yerden başka bir yere herhangi bir araçla nakledilmesi
esnasında meydana gelebilecek hasar ve kayıpları teminat altına alan bir çeşit
sigortadır. Taşımacılık faaliyetlerinde ortaya çıkabilecek olumsuzluklar
sonucunda meydana gelebilecek mağduriyetlerin giderilebilmesi için gerekli olan
nakliyat sigortası, birazdan örneklendireceğimiz gibi farklı şekillerde hem
yurt içi hem de yurt dışı taşımacılık faaliyetlerinde kullanılır.
Genel olarak taşımacılık faaliyetlerinde doğal afetlerden kötü
niyetli eylemlere kadar taşınan mala zarar verebilecek herhangi bir durumda
ortaya çıkan kaybı karşılamaya yönelik olarak hazırlanan yük sigortaları,
türlerine -ve sigortayı sunan şirkete- göre farklı teminatlara sahip olabilir.
Başka bir deyişle, nakliyat sigortasının kapsamının taşınan malın türüne, ve
tercih edilen taşımacılık yöntemine göre değiştiğini söylemek mümkündür.
Aşağıdaki alt başlıkta nakliyat sigortası türlerine ve
kapsadıkları durumlara genel olarak göz atabilirsiniz.
Yük sigortasını taşımanın yapıldığı araca ya da taşınan malın
türüne göre çeşitli alt kategorilere ayırmak mümkündür. Bu alt kategoriler
arasından popüler olanları şu şekilde sıralayabiliriz:
Nakliyat emtia taşıma sigortası, bir yerden bir yere deniz, hava
veya kara yolu ile taşınan eşyanın nakliyat sırasında görebileceği hasar ve
kayıpların tazmini için yaptırılan sigortadır. Sefer esaslı olan emtia
sigortası poliçeleri, malın araca yüklenmesi ile başlar, alıcıya ulaşması ile
sona erer.
Yurt içi sorumluluk sigortası; yurt sınırları dâhilinde karayolu
ile taşımacılık yapan firmaların, müşterilerine ait emtiayı taşırken, teminat
kapsamında belirtilmiş bir riskin gerçekleşmesiyle doğan yasal sorumluluklarını
teminat altına alan bir nakliyat sigortasıdır.
Bir diğer sorumluluk sigortası olan nakliye aracılığı sorumluluk
(FFL) sigortası; ulusal ve uluslararası taşımacılık ve depolama hizmetleri
veren firmaların taşıma, nakliye, depolama gibi faaliyetleri için hazırlanan
sözleşmelerin doğurduğu sorumluluklarını güvence altına alan bir sigorta
çeşididir.
Uluslararası kara yolu taşımacılığı yapan firmaların, taşıdıkları
ürünlere gelebilecek zararlar sebebiyle meydana gelebilecek hukuki
sorumluluklarını CMR Konvansiyonu doğrultusunda teminat altına alan bir
nakliyat/sorumluluk sigortasıdır. Başka bir deyişle, bu sigorta taşıyıcının CMR
Konvansiyonu hükümleri gereğince kusurlu olduğu senaryoları güvence altına
alır.
Adından da anlaşılacağı üzere, sigortalının çeşitli depoculuk
faaliyetleri -yer değiştirme, istifleme, yükleme & boşaltma vs.- esnasında
ortaya çıkan olumsuz durumlar sonucu emtiaya zarar gelmesi halinde üçüncü
taraflara karşı taşıyacağı sorumlulukları güvence altına alan sorumluluk
sigortası türüdür.
Kıymetli eşya nakliyat sigortası; altın, mücevher, nakit para
gibi kıymetli malların gemi, kamyon, uçak ya da tren ile bir yerden diğerine
taşınması sırasında meydana gelebilecek hasarları, ayrıca silahlı soygun gibi
riskleri de teminat altına alır.
Tekne ve yat sigortaları, sigortalı kişinin sahibi olduğu deniz
aracının denizde, karada ya da çekek yerinde uğrayabileceği hasarlara karşı
güvence sağlar. Bu sigorta çeşidinde tekne ve yat gibi araçların doğal afetler
ya da çeşitli kazalara karşı korunması sağlanırken, sigortalı hırsızlık,
korsanlık gibi kötü niyetli eylemlere karşı da güvenceye alınabilir.